Podziały komórkowe - Mejoza

Ten typ podziału jądra komórkowego zachodzi przy powstawaniu gamet (czyli plemników i komórek jajowych). Celem mejozy jest zredukowanie o połowę liczby chromosomów. Jest to konieczne do prawidłowego zapłodnienia - w przeciwnym przypadku zygota, a potem rozwijający się z niej organizm miałyby dwa razy więcej chromosomów niż powinny.

Na proces mejozy składają się dwa podziały, podobnie jak w mitozie podzielone na fazy.

Faza 1 - profaza

Zachodzą tu zjawiska podobne do tych, które miały miejsce w mitozie, czyli przede wszystkim zaczynają być widoczne chromosomy. Pierwszą różnicą jest fakt, że układają się one obok siebie parami. Pary chromosomów nie dobierają się przypadkowo - są one sobie „przypisane” i nazywane chromosomami homologicznymi.

Chromosomy homologiczne to pary chromosomów o takiej samej budowie i zawierające takie same geny, ale różniące się pochodzeniem - jeden z nich pochodzi od ojca, a drugi od matki.

Znajdujące się obok siebie pary chromosomów homologicznych nazywane są biwalentami. Każdy chromosom, podobnie jak w mitozie, składa się z dwóch chromatyd. W obrębie biwalentu dochodzi do bardzo ważnego zjawiska polegającego na wymianie odcinków chromatyd pomiędzy chromosomami homologicznymi. Zjawisko to nazywane jest crossing-over i jest jedną z ważniejszych przyczyn zmienności organizmów. Podobnie jak w mitozie zanika również błona jądrowa i powstaje wrzeciono podziałowe.

Faza 2 - metafaza

Biwalenty układają się w centralnej części komórki. Każdy z chromosomów homologicznych połączony jest z włóknem wrzeciona podziałowego, przy czym włókna przyłączone do chromosomów homologicznych biegną w przeciwnych kierunkach.

Faza 3 - anafaza

Następuje skurcz włókien wrzeciona i pary chromosomów homologicznych odciągane są od siebie. Całe chromosomy wędrują w przeciwne strony. W tym momencie następuje redukcja liczby chromosomów.

Faza 4 - telofaza

Chromosomy są skupione przy przeciwległych biegunach komórki, zaczyna się cytokineza, ale komórki potomne nie rozdzielają się i wchodzą w następny podział.

Podczas pierwszego podziału mejotycznego następuje redukcja liczby chromosomów, dlatego nazywany on jest podziałem redukcyjnym.

Po całkowitym zakończeniu I podziału mogłyby powstać dwie komórki potomne o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów. Jednak każdy z chromosomów nadal składa się z dwóch chromatyd, a więc ma podwojony materiał genetyczny. Aby pozbyć się tego nadmiaru, konieczny jest jeszcze jeden podział.

Celem drugiego podziału jest wyrównanie ilości materiału genetycznego w komórkach potomnych.

Podział ten jest w zasadzie mitozą. Różni się od „klasycznej” mitozy jedynie bardzo krótką profazą. Jest to dość zrozumiałe - chromosomy jeszcze nie zdążyły się rozluźnić, błona jądrowa nie powstała, pozostaje tylko budowa wrzeciona podziałowego. Pozostałe fazy przebiegają identycznie jak w mitozie. Końcowym efektem jest powstanie czterech komórek potomnych.

Mejoza jest podziałem jądra komórkowego zachodzącym podczas powstawania gamet.

W wyniku mejozy powstają cztery komórki potomne o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów.

Powstałe w skutek mejozy gamety zawierają po jednym z każdej pary chromosomów homologicznych.